Perfectionist? Zo word je een optimalist!

Je wilt uitmuntend werk afleveren, maar ook van die drang af komen om alles tot drie keer toe te checken. Je leeft in onvrede met jezelf omdat het nooit goed genoeg is en je bent angstig om nieuwe taken op je te nemen.

Perfectionisme kan lastig zijn. Maar het kan écht anders: een optimalist streeft ook naar het allerbeste resultaat, maar ziet in tegenstelling tot de perfectionist het maken van fouten niet als een falen en beseft dat ‘perfect’ zijn niet bestaat.

1. Neem je overtuigingen onder de loep

Een gedragsverandering begint met kritisch kijken naar je eigen overtuigingen. Denk jij vaak: ‘Ik mag geen fouten maken’, vraag je dan af of dat echt zo is. Waarschijnlijk vind je het niet prettig, maar fouten maken is noodzakelijk om je te ontwikkelen. Wil je echt iets leren, dan móet je het risico nemen dat iets niet helemaal perfect kan zijn. Als je een rapport inlevert, had dat ene plaatje natuurlijk net nog iets mooier gekund en die alinea net nog iets strakker geformuleerd kunnen zijn. Geef jezelf op zeker moment nog een uur om af te ronden. Zet desnoods een wekker: als die afgaat, is het af.

2. Vraag op tijd om hulp

Perfectionisten vragen meestal pas om hulp als ze al klaar zijn. Dan is het lastig om feedback te krijgen, want dan wordt jouw eindproduct bekritiseerd. Doe dat dus in een eerder stadium: ik weet dat het nog niet is wat het moet zijn, maar zit ik op de goede weg? Die feedback kun je tenminste nog meenemen.

Je manager om hulp vragen vergt misschien meer lef dan het aan die bevriende collega voor te leggen. Begin dus klein: zo bouw je vertrouwen op.

3. Ga uitdagingen aan

De perfectionist gaat uitdagingen meestal uit de weg. Want wat als het niet lukt? Maar doe je alleen maar dingen die je al kan, dan levert dat je geen zelfvertrouwen op. Uit onderzoek blijkt dat een uitdaging je het beste gevoel geeft als hij 50 procent kans van slagen heeft, en er een 50 procent kans bestaat dat deze niet lukt. ‘Accepteer dus dat het onherroepelijk mis kan gaan’, zegt Woltering. ‘Stel: je geeft voor het eerst een presentatie voor het voltallige management. Hoe realistisch is het dat dit de eerste keer al helemaal goed gaat? Realiseer je dat je jezelf via kronkels omhoog ontwikkelt, niet in een verticale kikkersprong.’

4. Meet niet met twee maten

Je collega die een evenement organiseert, doet die meteen alles goed? Waarschijnlijk niet. En dat vind je logisch, want ze doet het voor de eerste keer. Grote kans dat je veel strenger bent voor jezelf. Als jij je beste vriendin zou zijn, hoe zou jij jezelf dan advies geven? Waarschijnlijk zeg je: “Joh, je doet het hartstikke goed, iedereen maakt wel eens een fout.” Wees niet strenger voor jezelf dan voor die ander.

Dirk SPILLEBEEN